Smokey and the Bandit (1977) - Recensie
Hollywood films is al sinds jaar en dag de grootste leverancier van films en series over de hele wereld, en de voorbije jaren probeert het ook stilaan meer films te maken die ook effectief een internationaal karakter hebben. Toch zijn er vele films uit de voorbije decennia die nooit een groot succes hebben gekend in het buitenland, maar dan weer specifiek gemaakt werden voor een Amerikaans publiek. Een goed voorbeeld hiervan is de Amerikaanse klassieker Smokey and the Bandit van regisseur Hal Needham, met in de hoofdrol het Amerikaanse icoon Burt Reynolds, op dat moment een van de best betaalde acteurs in Hollywood. Needham, tot dan toe een stuntman en acteur, bedacht het verhaal voor zijn debuutfilm samen met producent Robert L. Levy, met een script geschreven door schrijvers James Lee Barrett, Charles Shyer, en Alan Mandel. In de film wordt lokale legende The Bandit ingehuurd om een oplegger vol met bier over de staatsgrenzen te rijden, maar wordt vervolgens op de hielen gezeten door een vervelende sheriff. Naast Reynolds zien we in deze film ook nog actrice Sally Field, en acteurs Jerry Reed en Jackie Gleason.
Als stuntman wilde Needham zelf ook eens een kleine actiefilm maken, maar met de casting van zijn goede vriend Reynolds evolueerde wat origineel een B-film had moeten zijn, in iets veel groters. Met anderzijds ook nog Field, Gleason, en Reed bekwam de film onverwachts een grote hit. Maar als je de film bekijkt is het niet helemaal onverwacht. De film is zo Amerikaans als het maar kan zijn, en met een humoristische insteek veel beter dan een dramatische ooit had kunnen doen. Naast de korte inleiding in het begin van de film, staat Smokey and the Bandit zo goed als nooit stil. Het heeft eigenlijk een heel simpel verhaal dat vooral ten dienste staat van een hele lading aan auto-stunts. Smokey and the Bandit is dan ook vooral een entertainende film, te danken aan de stunts en enkele opvallend goede performances. Reynolds en Field zijn nog wel een goed centraal duo, waarmee gelukkig geen al te groot romantische verhaallijn is uitgebouwd die het entertainend gehalte zou kunnen breken. Het is vooral Gleason als de heethoofdige, eigenwijze sheriff die voor veel van de humoristische energie zorgt. Met zijn snorretje en constante rode kop vloekt hij maar in het rond, de perfecte antagonist voor een “held” als The Bandit.
Dat Smokey and the Bandit zo Amerikaans is als het maar kan zijn, is ook te merken aan de hoeveelheid machismo, seksisme en racisme dat deze film uit de jaren zeventig nog altijd heeft. Elke agent zit maar te praten over vrouwen en seks, met elk personage dat kijkt en commentaren maakt over de achterwerken van elke vrouw die ze tegen komen, maar met de vrouwelijke personages die ook niet veel beter zijn. Ondanks dit is Fields personage eigenlijk nog vrij sterk, en kan ze zich goed overeind houden langs Reynolds. Racisme is dan weer te vinden in manieren waar je niet direct over nadenkt, zoals het niet denken dat een zwarte man een sheriff kan zijn. Het blijft natuurlijk een film van de jaren zeventig, waarvan we denken dat het toen veel erger was, maar nog veel Amerikanen zullen niets ergs zien in wat er soms in deze film te zien is. Het bevat een typische wetteloosheid die een groot deel van de Amerikanen zou toejuichen, maar dan tegelijkertijd op zou komen voor Blue Lives Matter en een blijvende militarisering van de politie. En ten laatste is er natuurlijk de machismo van de mannelijke personage, en dan vooral The Bandit zelf, met zo’n grote eigendunk dat het waarschijnlijk een laag zelfvertrouwen en mentale problemen verbergt.
Maar ondanks alle negatieve elementen blijft de film nog altijd plezant. Met een gepersonaliseerde soundtrack en liedjes over The Bandit, ga je na een tijd toch ook mee supporteren voor dit trio in hun race tegen de klok en hun ontsnapping aan de sheriff. Tegelijkertijd snap ik ook waarom Smokey and the Bandit bij ons een minder legendarische status zou hebben. Voor ons is de film wat het na vierenveertig jaar eigenlijk is: een entertainende, historische blik in het Amerika van de jaren zeventig. Voor vele Amerikanen is de film echter nog altijd realiteit, een wereld die ze elke dag uit hun raam zien. Vooral de wetteloosheid is iets waar in Amerika nog altijd heel erg naar opgekeken wordt. Met twee sequels, waarin Reynolds enkel in de eerste terugkwam als The Bandit, en verschillende tv-films was Smokey and the Bandit eigenlijk nog voor vele jaren een instituut in de VS. Uiteindelijk is het zelfs nog de franchise waar vele Burt Reynolds het beste van herinneren. Voor ons zal het echter altijd die plezante film van lang geleden blijven die we na enkele dagen zijn vergeten.
★★1/2
Smokey and the Bandit is nu te bekijken via iTunes
