Proxima - Recensie
Als we denken aan films rond de ruimtevaart, gaan onze gedachten al snel naar spectaculaire, futuristische, epische films, of naar heroïsche of tragische verhalen uit het verleden. Op het grote en kleine scherm wordt er echter in mindere mate gekeken naar het heden of de nabije toekomst. Anderzijds is de blik altijd naar boven gericht, en nooit op de meer diepere zaken. Logisch want de grote leegte boven ons hoofd doet ons dromen, en wie wil er dan zware verhalen zien over de moeilijkheden die de hele ruimtevaart met zich meebrengt. Maar belangrijke vragen drijven altijd wel naar boven. In een film- en astronautenwereld die voornamelijk gedomineerd zijn door mannen, worden vele ervaringen vaak vergeten. Hoe zit het met de relatie met familie en kinderen, als de astronauten op hun weg naar boven zijn? De serie Away ging al in op deze problematiek, maar in 2019 kwam regisseuse en schrijfster Alice Winocour, bekend van Franstalige films als Mustang en Maryland, met een verhaal over twijfels van een alleenstaande moeder op weg naar de ruimte.
Proxima werd geschreven door Alice Winocour, in samenwerking met Jean-Stéphane Bron, en verteld het verhaal van een alleenstaande moeder, vertolkt door Eva Green, die zich voorbereid op een jaar in het International Space Station, maar tegelijkertijd moet zit met een opgroeiende dochter. In de recensie van Space Sweepers had ik het al over de internationaliteit van de film, maar ook hier is dit een zeer prominent element. Proxima is voornamelijk een Franstalige film, met Eva Green als de Franse astronaute Sarah Loreau, maar daarnaast wordt doorheen de film ook Engels, Duits en Russisch gesproken, met Green die zelfs alle vier de talen hanteert doorheen het verhaal. Het toont de internationaliteit van het ruimteprogramma, iets dat men in Hollywood al eens vergeet. Maar ondanks een zekere drang naar realisme die de film toch wel heeft, en waar het zeker voor moet gelauwerd worden, is het geen typische ruimtefilm. Waar het nog het dichtste bij aanleunt, zijn de historische ruimtefilms waarin de voorbereidingen op een lancering getoond worden, al is dit waar de hele film over gaat. De focus is de tocht naar dit hoogtepunt, waarin twijfel de bovenhand neemt.
Het sterktepunt van Proxima is voornamelijk de performance van Eva Green, sowieso al een grote naam in Hollywood. In deze kleinere film gooit ze zich helemaal in de tocht die Sarah doormaakt, van enthousiasme naar verdriet en twijfel als de relatie tussen moeder en dochter op de proef wordt gesteld tijdens haar wekenlange afzondering voor training. Ze weet de film te dragen doorheen enkele mindere momenten van het verhaal. Zo zijn de scenes met haar ex ongemakkelijk, en die met haar collega’s soms frustrerend, maar uiteindelijk is dit nu eenmaal hoe dit voor het personage moet zijn. Proxima toont dan ook de moeilijkheden van een vrouw in deze positie: hoe ze de uitdagingen van het ouderschap navigeert, en hoe ze constant onderschat wordt door iedereen om haar heen. Een goed voorbeeld is het verschil tussen met haar collega Mike, vertolkt door Matt Dillon, die veel zorgelozer rondwandelt, al laat ook hij een vrouw en kinderen achter. Dit duidelijk emotioneel verschil toont ook de traditionele rollen, met de vrouw als de verantwoordelijke, en de man die zich daar niets van moet aantrekken. Het is inderdaad zeldzaam dat we deze bezorgde houding van een man zien in deze positie.
Het is heel verfrissend om een verhaal te zien dat afwijkt van de norm, en ons doet nadenken over deze hele situatie in de ruimtevaart. We zien weinig vrouwen die films maken over de ruimte, maar het is een stem die erg nodig is om het machismo te doorbreken. Een prachtige toevoeging was de ode in de aftiteling aan alle moeders die naar de ruimte zijn gegaan doorheen de jaren. Uiteindelijk zijn het deze verhalen die op lange termijn iets bijbrengen aan de conversatie, in plaats van een zoveelste heroïsche film met een compleet mannelijke crew. Eva Green is de perfecte actrice om deze sterke rol te vertolken, en uiteindelijk een positief verhaal de wereld in te brengen. Proxima mag dan wel haar mindere momenten hebben als vrij trage film zonder veel actie, maar als drama over een belangrijk onderwerp, en de zeer realistische afbeelding van de voorbereiding op een lancering, is het zeker de moeite waard.
★★★1/2
Proxima is nu te bekijken via ZED vanuit je Zetel, en Cinema bij je Thuis
