Natural Light (2022) - Recensie

Al sinds jaar en dag heeft Hollywood de verhalen rond de twee Wereldoorlogen in een vaste greep, met voornamelijk theatrale, VS-centrische actiefilms die als doel hebben de oorlogsmachine te verheerlijken. Nu en dan komt er wel eens een oprechte parel uit deze tak van de filmindustrie, maar voor menselijke en diepgravende verhalen moeten we op andere plekken kijken. Een nieuwe verhaal, gesitueerd in de vergeten rand van de oorlog, komt van de Hongaarse regisseur Dénes Nagy, die met Természetes Fény, ofwel Natural Light, het gelijknamige boek van schrijver Pál Závada verfilmt. Natural Light vertelt het wanhopige leven van Hongaarse soldaten aan het oostfront van de Tweede Wereldoorlog door de ogen van een kapitein. Hun taak is het vinden en gevangennemen van Sovjet-partizanen om de frontlinies veilig te stellen. Met prachtige, kille cinematografie en een minimum aan dialoog, weet Nagy een zeer pakkend verhaal te vertellen over een strijd tussen het volgen van wrede, inhumane bevelen en het geweten van een soldaat. Dit is het verhaal van een man die medeplichtig is aan het kwaad van het collaborerende Hongaarse leger, gekweld door daden die hij niet kan stoppen. Onze protagonist is stoïcijns, maar we voelen zijn ongemak en interne strijd doorheen de hele film.

Natural Light is een zeer zware film, rond een heftig thema. Hoeveel mannen waren zo? Hoeveel mannen vochten tegen hun geweten, ver van de generaals die de bevelen gaven, maar deden niets? In deze film kruipen we samen met het hoofdpersonage door de modder, ijs en water van de Oost-Europese winter, geconfronteerd met de harde realiteit van een oorlog die het leven moeilijk maakt aan beide kanten. Als kijker wordt je bij het begin in deze wereld gedropt, met toch wat desoriëntatie als gevolg. Het eerste half uur voelt dan ook aan alsof dit hele verhaal nergens naartoe gaat. Wie zijn deze personen? Waar gaan ze naartoe? Maar op dat punt heeft het plot zich gewoon nog niet prijsgegeven. Vooraleer je het weet zit je een uur verder, en wordt je meegesleurd door een enorm sterke performance van hoofdacteur Ferenc Szabó, die met slechts enkele woorden en gezichtsuitdrukkingen een hele film weet te dragen. Natural Light is een zeer belangrijke toevoeging aan een discours dat soms veel weglaat over de gruwel van deze oorlog. De film probeert dan ook niets goed te praten, maar gewoon te tonen. Wees maar zeker dat het nog een tijd in je hoofd zal blijven rondspoken.

★★★1/2

Natural Light is nu te bekijken in de bioscoop