Hillbilly Elegy - Recensie

Met het jaar dat stilaan ten einde komt, drijven ook de traditionele Oscar-films naar boven. Netflix doet sinds enkele jaren goed mee met enkele sterke films van grote regisseurs, en ook dit jaar staan ze klaar met enkele projecten die grotendeel speciaal gemaakt zijn voor dit award seizoen. De eerste die we dit jaar te zien krijgen is Hillbilly Elegy van regisseur Ron Howard, bekend van films als The Davinci Code en A Beautiful Mind. Het verhaal, gebaseerd op waargebeurde feiten, gaat over een Yale rechten student die terugkeert naar zijn Appalachiaanse geboortestad om te zorgen voor zijn verslaafde moeder, en reflecteert op de geschiedenis van zijn familie en op zijn eigen toekomst. Het script werd geschreven door Vanessa Taylor (Divergent, The Shape of Water), geadapteerd van het originele boek door JD Vance, eveneens het hoofdpersonage in de film, gespeeld door Gabriel Basso en Owen Asztalos. De cast wordt voornamelijk aangevoerd door sterren Amy Adams (Man of Steel, Arrival), Glenn Close (Fatal Attraction, 101 Dalmatiërs), en Haley Bennett (Swallow, The Devil All The Time).

Hillbilly Elegy is een prachtige film die uiteindelijk veel gemengde gevoelens naar boven weet te halen. Met een ervaren regisseur als Ron Howard ga je zeker geen lelijke film krijgen, met als resultaat een film die op zintuigelijk vlak ronduit prachtig is. Samen met cinematografe Maryse Alberti wordt het verhaal zeer dynamisch in beeld gebracht, vooral met enkele beeldschone landschapsbeelden. Dit wordt allemaal nog eens extra in de verf gezet door een eveneens prachtige soundtrack van de hand van Hans Zimmer en David Fleming. Al deze ingrediënten zorgen direct voor een emotionele toon binnen de film. Maar je kunt niet ontsnappen aan de zwaarte van dit verhaal. Met haar thema’s van drugs, jong moederschap, en de armoede in de vergeten regio’s van Amerika, van het stad tot het platteland, raakt Hillbilly Elegy aan een realiteit voor vele gezinnen in de zo verafgode Verenigde Staten. De film bespreekt dit alles door de lens van een familie, die vecht tegen veel van deze problemen, met Amy Adams als moeder Bev, en Glenn Close als Mamaw. Beide actrices geven krachtige performances, met vooral Close die zichzelf compleet transformeert, en daardoor hun uiterste best doen om die Oscarnominatie binnen te halen. Toch verdwijnen deze acteerprestaties achter de problemen waarmee de film zelf mee worstelt.

Hoewel hetgeen de film afbeeld zeker een realiteit is voor vele gezien over de hele wereld, is het, vooral in de afbeelding van Amerika, nog altijd zeer stereotyperend tegenover hetgeen het wil toelichten. Het beeld dat vele mensen zullen hebben van het rurale, hillbilly Amerika, én van de wat achtergelegen wijken van vele Amerikaanse steden, wordt hier in de schijnwerpers gezet: een platteland vol met gewelddadige rednecks, iedereen die aan de drugs zit, tienerzwangerschappen met slechte ouders tot gevolg, enzovoort. Het zou beter zijn als deze thema’s echt politiek en kritisch worden behandeld, maar dat doet men hier niet. De wrange boodschap die de film meegeeft, is dat mensen in deze situaties gewoon moeten blijven proberen, en dat ze er dan wel zullen geraken. Met deze kapitalistische leugen, waar misschien een klein percentage mee weet te slagen, wordt niet ingegaan op de cyclische problemen rond armoede, verslaving, en onwetendheid die zoveel mensen ervan weerhoudt om meer uit hun leven te halen. Natuurlijk is JD’s verhaal hier heel impressionant, maar we mogen niet vergeten dat het hier gaat om een witte jongen/man, die wel houdt van zijn familie, maar hen de schuld geeft voor hoe zijn leven is verlopen. De film die bedoelt was als een triomfantelijk, succesverhaal, zegt enkel dat als een witte, heteroseksuele men zich boven zijn afkomst kan tillen, iedereen dat wel kan, misschien wel de grootste leugen die deze samenleving heeft voortgebracht.

Ik heb al vaker gezegd dat een film succesvol is als het je iets weet doen voelen, van blijdschap tot droevigheid. Maar na Hillbilly Elegy voelde ik mij gewoon slecht, en niet op een entertainende manier. Je voelt je slecht omdat je weet dat dit de realiteit is voor zo velen, een leven van armoede, zonder hoop, met ouders die hun kinderen, door verschillende omstandigheden, niet al te best opvoeden, of kunnen opvoeden. Om dan een film te zien die deze realiteit simpelweg accepteert, en dat, na zovele generaties van proberen, van grootmoeder over dochter naar kleinzoon, het initiatief voor verbetering nog altijd bij hen zelf gelegd wordt, alsof het hun eigen schuld is, doet toch wat pijn. Vooral dat dit alles verpakt wordt in een mooie, hoopvolle film met een trieste soundtrack als strik. Als kijker moeten we kritisch zijn voor de verhalen die we voorgeschoteld krijgen, in plaats van de hoopvolle stereotypes gewoon binnen te lepelen. Hoewel Hillbilly Elegy dus probeert om een aangrijpend, inspirerend verhaal te brengen, gaat de zure nasmaak toch nooit weg.

★★1/2

Hillbilly Elegy is nu te zien op Netflix