Helmut Newton: The Bad and the Beautiful - Recensie

Doorheen alle recensies voor nieuwe en oude films die op deze website te vinden zijn, zal je opvallend weinig documentaires vinden. Niet dat dit filmgenre niet interessant is, want goede documentaires zijn vaak zo veel meer intrigerend, entertainend, en educatief dan wat je ook maar in het fictieve genre ziet. Maar het is vaak gewoon niet waar het grote publiek, de commerciële massa, in geïnteresseerd is. Om dit patroon te doorbreken, kunnen we eens kijken naar een nieuwe documentaire. Vanaf deze week is in ons land de nieuwste film van documentairemaker Gero van Boehm te zien via de kleinere VOD-dienst ZED vanuit je Zetel. De film uit 2020 focust op het werk en leven van de legendarische fotograaf Helmut Newton die overleed in 2004. Aan de hand van archiefbeelden, en interviews met voormalige modellen, probeert Helmut Newton: The Bad and the Beautiful een beeld te vormen van de inspiratie achter de vele iconische beelden.

In haar anderhalf uur geeft de docu evenveel aandacht aan het werk als aan de persoon erachter, wat de film opdeelt in twee delen. Als fotograaf van vrouwen, en dan vooral naakt, was Newton een zeer controversieel en provocerend figuur in de tweede helft van de 20ste eeuw. Zoals Charlotte Rampling echter aanhaalt in de film, lag de focus door zijn provocerende beelden op de kunst en niet op de figuur. De eerste helft van de film is gelijkaardig, en probeert context te geven aan de beelden, die indertijd met de nodige shock onthaald werden, aan de hand van de intenties en ideeën die doorheen interviews aan de kijker duidelijk worden gemaakt. Uiteraard komt de discussie tussen feminisme en misogynie dan aan bod, met de film die voornamelijk aanstuurt op het eerste. In vergelijking met onze huidige maatschappij, waarin de vrouw steeds meer de macht over haar eigen lichaam terugneemt, zet de film toch aan tot nadenken over het conflict tussen de artiest en zijn kunst. Hoewel Helmut Newton zelf vrouwen, en dan vooral zijn modellen als objecten ziet, beeldt zijn fotografie vaak sterke vrouwen af, en confronteert ons met de mannelijke kijk. Deze sociologische reflectie op onze samenleving doet de kijker nadenken over de manier waarop deze gedachtegang toch ten goede is veranderd doorheen de jaren. In onze huidige maatschappij die veel bewuster is geworden over de positie van de vrouw, zouden deze foto’s misschien meer geapprecieerd worden, ondanks Newtons positie als enge, oude man.

De film is dan ook een tijdcapsule die ons een blik geeft in de wereld van fotografen en modellen in de experimentele, provocerende fotografie van de tweede helft van de 20ste eeuw. Doorheen de hele film, en vooral ook in de tweede helft, is het een zeer persoonlijk portret van een man wiens kunst voor was op zijn tijd, en zeker geen kritisch, diepgravend exposé, waarmee de docu zeer gelijkaardig is als bijvoorbeeld The First Eight over Quentin Tarrantino. Het subjectief verhaal wordt voornamelijk verteld door hemzelf en enkele bekende modellen die met hem samengewerkt hebben doorheen de jaren. Door deze laatsten krijgen we een veel positiever beeld van de naaktfotografie als een manier waarop de modellen macht en zelfvertrouwen konden voelen, iets waar Newton zelf ook voor zorgde. Het is in het tweede deel dat de passie voor kunst, fotografie, en het leven van Newton naar boven komt, in contrast met het label van playboy die vele mensen op hem zouden plakken. Hier wordt het verhaal iets meer chronologisch om het grote levensverhaal te vertellen, maar toch primeert de aanstekelijke passie en creativiteit die Newton zijn hele leven najoeg.

Helmut Newton: The Bad and Beautiful is een mooi portret van een onverwacht figuur die, ondanks zijn specifieke ideeën rond vrouwen, een wereld schokte met provocerende beelden die over het algemeen een ode waren aan het vrouwenlichaam. Het is dan ook nodig om te waarschuwen dat deze film bijzonder veel naaktbeelden bevat, nooit te expliciet of vulgair, maar altijd kunst zoals Newton zijn werk ook zelf zag. Als kijker mag ik het dan wel niet eens zijn met vele van zijn ideeën, zoals de objectificatie die nog altijd aanwezig is, maar je kunt de vooruitstrevendheid en de creativiteit van deze figuur niet ontkennen. Het is de verdienste van regisseur Von Boehm dat hij een film neerzet die de figuur van Helmut Newton weerspiegelt: creatief, zonder vast te hangen aan een schema zoals een uitgesproken chronologie, en met een grote focus op het werk van deze fotograaf. Ondanks het feit dat Newton een enge en voyeuristische figuur was, weet deze film toch nog te inspireren, net zoals vele documentaires over succesvolle personen. Helmut Newton: The Bad and the Beautiful is dan ook een aan te raden film die aanzet tot nadenken.

★★★1/2

Helmut Newton: The Bad and the Beautiful is nu te bekijken via Zed vanuit je Zetel en MyLum