Flee (2022) - Recensie

Doorheen de filmgeschiedenis zijn er overal verschillende mijlpalen te vinden, de ene al groter dan de andere, die elk voor een verandering zorgen in de manier waarop er naar film gekeken wordt. Denk maar aan de geboorte van de blockbuster met de release van Jaws, de creatie van de aparte animatie categorie bij de Oscars, of de aankoop van Marvel Entertainment door Disney. Vaak is het pas vele jaren later dat de impact van deze mijlpalen duidelijk wordt. En volgens mij heeft Flee de mogelijkheid om ook zo’n een mijlpaal te zijn: het kan de manier waarop wij in de toekomst over documentaires denken veranderen.

Flee is een animatie-documentaire die het waargebeurde verhaal vertelt van een man en zijn behoefte om zijn verleden onder ogen te zien om werkelijk een toekomst te hebben. Amin kwam als niet-begeleide minderjarige vanuit Afghanistan in Denemarken terecht. Vandaag, 36 jaar oud, is hij een succesvol academicus en gaat hij trouwen met zijn vriend. Maar een geheim dat hij al meer dan 20 jaar verbergt, dreigt het leven dat hij voor zichzelf heeft opgebouwd te ruïneren. In deze film deelt hij voor het eerst zijn verhaal. Flee was genomineerd voor drie Oscars: Beste Documentaire, Beste Animatiefilm, en Beste Internationale Film. Hoewel de film geen van deze nominaties wist te verzilveren, was deze combinatie van nominaties zo uniek, dat ze niet snel herhaald zal worden.

Maar waarom is Flee nu zo speciaal? Wel, de combinatie van een documentaire met animatie laat toe om voordien onbereikbare momenten in beeld te brengen. Amin vluchtte uit Afghanistan, en dacht er natuurlijk niet aan om zijn gevaarlijke tocht in beeld te brengen. Maar door animatie te gebruiken, is het nu toch mogelijk om die momenten tot leven te brengen, en daar uiteindelijk een zeer intense en aangrijpende film van te maken. En dat is juist wat regisseur Jonas Poher Rasmussen en zijn team hebben gedaan. Alles is getekend, zelfs de opgenomen interviews met Amin, wat hem uiteindelijk ook een extra laag privacy geeft. Hierdoor kunnen we ons als kijker wel compleet inleven in dit gruwelijke, angstaanjagende verhaal. Met dan ook nog eens een fantastische soundtrack en geweldige editing, en je krijgt een van de beste verhalen over vluchtelingen die er ooit is gemaakt. Een echte kippenvel-film.

Het gevaar van dit animatie-medium is wel dat je vergeet dat dit een waargebeurd verhaal is, dat echte mensen dit allemaal echt hebben doorgemaakt. Maar op het moment dat je dit allemaal vergeten bent, trekt de film je met één laatste scene terug naar de realiteit. Het herinnert ons het niet per se alleen een tragisch verhaal is, maar ook een verhaal van hoop, geluk, en liefde. De seksualiteit van Amin geeft de film dan ook nog eens die extra laag van representatie, want zoveel verhalen over homoseksualiteit in deze omgeving krijgen we nu ook weer niet. Flee is dan ook een unieke film die tegelijkertijd een geweldig aangrijpend verhaal weet te vertellen, maar ook de grenzen van wat een documentaire kan zijn verlegt. Animatie in documentaires is niet nieuw, maar het kan in de toekomst een manier zijn om zoveel vergeten verhalen weer tot leven te brengen.

★★★★1/2

Flee is nu te bekijken in de bioscoop