Star Wars Countdown - The Last Jedi
Met The Last Jedi zijn we aan de laatste film van deze Star Wars Countdown gekomen voor de release van The Rise of Skywalker. Na het succes van The Force Awakens lag de druk bij regisseur en schrijver Rian Johnson om een succesvol vervolg te maken. In mijn recensie van The Last Jedi twee jaar geleden was ik nogal kritisch over bepaalde aspecten van de film. Hoewel het werk van Johnson mij toen erg beviel, ben ik benieuwd of dit twee jaar later nog altijd zo zal zijn en of er mij na deze countdown nog elementen opvallen.
Zoals ik in mijn vorige recensies al heb doen uitschijnen, heeft Star Wars door heen de jaren toch wel een bepaalde formule of structuur uitgebouwd. Er zijn bepaalde verhaalelementen en storybeats die blijven terugkomen. De tweede film is tot nu toe altijd een verhaal geweest waarin de hoofdpersonages zich gaan opsplitsen en een bepaald spiritueel proces doorgaan. Kijk maar naar Luke op Dagobah of Anakin met Padmé op Naboo. Ook The Last Jedi ontsnapt hier niet aan: net als Luke in The Empire Strikes Back, gaat Rey in haar eentje op zoek naar een leraar in de Force, met hier Luke die de taak van Yoda op zich neemt. De opsplitsing zorgt voor de verschillende verhaallijnen die zo bekend zijn voor de tweede films. Alleen de verhaallijn rond Finn en Rose is wat minder sterk in mijn opzicht. Niet omdat het niet spannend en betekenisvol is, want dat is het zeker, maar omdat het uiteindelijk niet veel invloed heeft op het verhaal. Het einde blijft hetzelfde, met of zonder hun tussenkomst. Wat hier vooral telt is de weg die ze afleggen.
Het verschil met andere Star wars films ligt vooral in de manier hoe er met deze structuur wordt gewerkt en wat er met de hoofdpersonages gedaan wordt. Luke is niet zoals vele fans zich herinneren, en met reden. In plaats van de twee Force-gebruikers tegen elkaar op te zetten, worden ze juist meer naar elkaar toe gebracht, waarmee ze de dunne muur tussen het licht en het duister illustreren. Interne botsingen binnen de Resistance met Poe in het midden hiervan en een geheime missie voor Rose en Finn tonen allemaal een andere kant van de rebellen. Dit is wat The Last Jedi zo goed maakt; het brengt Star Wars naar plekken waar het nooit naartoe wou gaan omdat het de geliefde personages zou schaden. Maar uiteindelijk brengt deze ommezwaai alleen maar meer menselijkheid naar dit universum. Toch worden nog altijd enkele belangrijke thema's subtiel én krachtig in beeld gebracht.
Waar ik mij steeds over blijf verbazen, is de manier waarop het universum zo prachtig wordt uitgebouwd. Beide Ahch-To en Crait zijn enkele van de mooiste locaties die ooit in Star Wars zijn voorgekomen. Ze hebben allebei iets mysterieus, alsof er duizenden jaren aan geschiedenis en geheimen te vinden zijn. Het is heel belangrijk om met deze nieuwe planeten ook verhaal en geschiedenis mee te geven, en niet gewoon met je spaceship landen, je ding doen en terug vertrekken. Toch wordt er enkel gehint naar deze diepere betekenis zoals Ahch-To met de eerste Jedi tempel of Crait als een vroegere Resistance basis. Dit geef de nieuwe Star Wars films zo veel meer diepte. De combinatie van praktische locaties, zoals het Ierse eiland Skellig Michael waar stukken van Ahch-To werden gefilmd. Samen met CGI brengen ze soms ietwat buitenaardse werelden tot leven.
In mijn vorige recensie van deze film haalde ik ook een paar teleurstellingen aan. Zo hield ik bijvoorbeeld niet van de manier waarop Snoke en Phasma gebruikt werden. Maar veel van deze teleurstellingen zijn uiteindelijk gerelativeerd. Ik realiseer me dat Snoke en Phasma nooit hoofdpersonages waren en hun aanwezigheid in deze films misschien wat te veel was gehypet. Maar net zoals The Empire Strikes Back deed in 1980 na A New Hope, slaat deze film een heel nieuwe weg in. Hoewel ik al sprak over structuur in deze film, slaat het verhaal zo'n nieuwe wegen in dat het wat shockerend was voor vele mensen. Maar deze kanteling toont ook een heel andere kant van Star Wars. De tegenstand tegen The Last Jedi heeft getoond dat Star Wars een eigen leven is gaan leiden in de hoofden van vele mensen, dat ze er iets van verwachten. Maar soms zijn verwachtingen niet gelijk aan de realiteit. De film weerspiegelt de wereld van tegenwoordig maar sommige fans zijn blijven hangen in de jaren tachtig.
Het verzet tegen The Last Jedi heb ik zelf nooit gesnapt. De bedoeling van films is uiteindelijk entertainment en bij mijn eerste voorstelling was ik zeker geëntertaind. De gevoelens van verbazing, verrassing en enthousiasme zouden niet hetzelfde zijn geweest als Rian Johnson gewoon terug een patroon had gevolgd dat de gemiddelde Star Wars fan ook in zijn hoofd had. Het gevecht van Rey en Kylo Ren tegen de troopers werd een van de beste gevechten die er ooit in deze films is gezien. Alleen zo blijft een franchise zoals Star Wars bestaan. The Last Jedi deed mij alleen maar meer uitkijken naar de uiteindelijk laatste film. Het is indrukwekkend om te zien wat voor weg Star Wars al wel niet heeft afgelegd. Van een kleine Sci-Fi film tot een mega-franchise, het is de steun voor de films die het tot dit niveau heeft gebracht en het is de steun aan deze nieuwe films die het nog veel verder zal brengen.